Monday, September 15, 2014

A Bad Dream Part 4

Kaya namin ito!

AGH Khobar Operating Room waiting area
Medyo masakit sa pakiramdam ng isang magulang na isasalang ang maliit pang anak sa isang operasyon. Kung maari lang sanang akuin namin ang pagkakasakit niya ay malamang ginawa na namin.

Behave siya. Wala siyang kibo noong pinahiga namin sa higaan na may gulong habang tulak ng nurse papuntang operating room. Sa pintuan, saglit kaming nagpaalam. At sa pagsara nito ay siya namang paglabas ng mga luha namin. "Take care of our baby", huling salita ni Misis sa anaesthesiologist na saglit na lumabas para magtanong kung wala bang allergy ang bata sa mga gamot.

Naghihintay kami sa labas ng Operating Room. Kung ilang oras man ang gagawing operasyon, handa kaming maghintay. Naging kalmado na rin ang aming mga damdamin at ipinagkatiwala namin ang anak namin sa kakayahan ng mga doktor.

Pagkatapos ng isang oras, bumukas ang pintuan ng kuwarto at gusto raw kaming kausapin ng doktor. Kinabahan kami habang papalapit sa pintuan. Ang mga mata namin ay lumulusot at hinahanap ang anak sa loob. "Don't worry, he is very ok. " Ipinaliwanag ng doktor sa amin na hindi pala pagpilipit ng bituka ang nangyari kundi ang tinatawag nila na "intussusception". Kailangan itong putulin. Sinabi ng doktor ang mga gagawin nilang proseso at ito'y sinang-ayunan namin. At higit sa lahat, huwag daw kaming mag-aalala dahil ang anak namin ay napakakalmado at sobrang mabait.


After the operation
Pasado alas tres ng madaling araw nang bumukas ang pintuan ng recovery room. Tapos na ang operasyon ng bata. Ibinalot ng plastic ang mga paa namin at nakasuot ng hospital gown para makapasok sa loob. Nakangiting pinuntahan ang higaan kung saan naroon si Kajlil. Nanginginig siya at may sinasambit. Gising daw siya pero nakapikit ang mga mata.

Ilang minuto lang at inilabas na si Kajlil sa recovery room. Gising nga siya dahil bumabangon kapag nakikita niya kaming mga magulang niya. Sa Pediatric Intensive Care Unit (PICU), oobserbahan ang bata ng 24 oras. Pinatulog muna siya bago kami umalis ng PICU at bumalik sa Patient's Room para rin makapagpahinga.

PICU - under observation for 24 hours
Mahigit dalawang oras na tulog, ginising ko si Misis para bisitahin ulit si Kajlil sa PICU. Bumangon pa ang bata nang magising at nakita kami. Mahina pa siya pero nagagawa na niyang bumangon. Pinigilan at muli siyang pinahiga para patulugin. Ayon sa mga nurses, paminsan-minsan nagigising ang bata na parang may hinahanap. "Sleep again, mommy and daddy will come back". Iyon lang daw ang sinasabi ng mga nurses at matutulog ulit ang bata. Bumalik ulit kami sa kuwarto at iniwan siyang mahimbing na natutulog..

Alas onse ng umaga, nagising akong tumutunog ang telepono.  Matagal na siguro itong tumatawag dahil naibaba na ito ng damputin ko. Ilang minuto ay pumasok ang nurse ng PICU sa kuwarto. "Your baby is crying". Pinuntahan kaagad namin ang PICU. Gising na nga ang bata. Nang kami'y kanyang nakita, kami ay kaagad niyang nakilala. Tumataas ang kanyang mga kamay para magpakarga. Sakto lang na nandoon din si Doctor Hafeez kaya inalalayan si Misis para ito ay kanyang makarga. Noong una, natatakot kami kung paano bubuhatin ang batang may operasyon sa tiyan.

In the patient's room
Hindi na kami lumabas pa ng PICU dahil inubos na lang ang huling bote ng gamot na ikinakabit sa kanya. Lampas ala una nang inilabas namin si Kajlil sa PICU ayon na rin sa bilin ng doktor. Maayos ang kanyang kalagayan kaya maaga siyang inilipat sa kuwarto.

Sunday, September 14, 2014

A Bad Dream Part 3

Ikatlong araw namin sa hospital. Masyadong mabigat ang araw para sa amin na nakikitang may karamdaman ang anak. Salitan kami ng iyak ni Misis, gayong alam namin na hindi nakakatulong iyon.

"Kajlil, lets go!". Hindi niya maibangon dati ang kanyang ulo ngunit bigla niya itong naiangat at siya'y kinarga ni Misis. Parang milagro na kumakaway ang bata habang sumasara ang pintuan ng elevator ng hospital. "Mamimiss ka namin. Magpagaling ka". Ang mga nurses sa hospital, nagpapaalam.

Lilipat kami ng hospital. Aalis kami papuntang Al-Khobar, isang oras pa ang biyahe. Hindi kayang operahan ng general surgeon ng hospital ang anak namin. Kailangan namin ay isang espesyalista. Pinagsabihan na kami tanghali pa lang subalit matagal pala ang proseso nito. Una, kailangang aprubahan ng surgeon at hospital na paglipatan. Kapag walang bakanteng kuwarto ang hospital, di maaring maglipat. At pangalawa, may health insurance pa na kailangan ding mag-aprub para sa bill ng paglabas namin at sa gagamiting ambulansiya. Alas otso ng gabi na kami nakaalis.

Sa loob ng ambulansiya si Kajlil.
Sakay ng ambulansiya, binaybay namin ang daan papuntang Al-Khobar. Kasama namin sa biyahe ang isang nurse at isang doktor. Hindi kami kabado. Nakikita kasi namin na naging malakas ang bata at hindi na nagsuka. Pinapanalangin na sana ay hindi na siya kailangang operahan. Sana, nawala na ang bara sa bituka niya. Sana, totoo na may milagro..

Dumating kami ng hospital pasado alas nuwebe ng gabi. Ang kasiglahang ipinakita ng bata ay pansamantala lang pala. Naging matamlay ulit siya at nasusuka. Ilang minuto lang ay dumating na rin si Dr. Hafeez, ang pediatric surgeon na titingin sa bata. Alam na niya ang kaso dahil nakikipagkontak sa kanya si Doctor Bashri, ang doktor sa hospital na pinanggalingan namin.

Naicheck si Kajlil ng doktor. Nagmamadali siyang pumunta sa nurse station, may kinausap. Sinabayan kami ng doktor na magpa X-ray ulit. Sa X-ray room, nasalubong namin ang isa pang lalaki at ipinakilala sa amin. Siya daw ay isang anesthesiologist. Hindi sila umalis sa X-ray Room. Binasa na kaagad ng surgeon ang resulta sa monitor at hindi na hinintay ang film.

"Your baby need an operation". Magkapareho ang resulta ng X-ray dito at sa hospital na pinanggalingan namin. "When will be the operation doc?", tanong namin. "Tomorrow morning", sagot ng doktor. Tiningnan ko ang relo, pasado alas onse. "We should make it earlier to avoid any complications."

Pinabalik kami sa kuwarto para daw makapagrelax. Naghanda rin ako dahil uuwi pa ako ng Jubail. Babalik na lang ako kinaumagahan bago ang gagawing operasyon. Tulad ng ibang hospital, iisang guardian lang ang puwedeng makasama ng batang pasyente. Binalikan namin ang doktor na abala sa nurse station. "Doc, what time is the operation tomorrow?"

"After 45 minutes", sagot ng doktor. Nagulat kami. Kaya pala pinapagalitan ng doktor ang mga nurses sa station dahil minamadali ang lahat. Pinapahanda ang Operating Room, ang antibiotics, ang dugong isasalin kung kakailanganin, at marami pang bagay na hindi namin masyadong maintindihan. Nakiusap din kami kung puwede akong manatili sa hospital. Ayaw sana pero napapayag din siya. Si Misis kasi ang nakikiusap.

Ilang minuto bago ang operation.
Sa pagkakataong iyon, nagiging malinaw sa pag-iisip namin na ang mangyayari ay kailangan naming pagdaanan. Pilit naming pinapaniwala ang mga sarili namin na maaayos din ang lahat. Pilit naming pinapakalma ang mga sarili namin.

Saturday, September 13, 2014

A Bad Dream Part 2

Mula sa ordinaryong gatas na lumalabas sa bibig na Kajlil, nagkakaroon na ito ng kulay. Ito'y naging dilaw at kinaumagahan ay naging kulay berde na ito.

Ang pagbabago ng kulay ang nagpaalarma sa pediatrics ward ng hospital. Kinuhanan ng X-ray ang bata kahit madaling araw pa lang. Walang sinabi ang doktor na nakaduty basta ayon sa kanya, ikokonsulta  niya muna ito sa mga nakakataas sa kanya.

Dumami ang doktor na bumibisita sa kuwarto. Mula sa mga ordinaryong pediatrician, may mga especialista, at mga surgeon. Nanghihina pa lalo si Kajlil dahil patuloy pa rin ang pagsusuka niya ng mabaho at kulay berdeng likido. Lumalaki rin ang kanyang tiyan.

Tumulo ang luha naming mag-asawa habang tinititigan ang kalagayan ng dati ay napaaktibo naming bata. Non-responsive siya. Sa sobrang hina niya ay kahit ang pag-iyak ay di niya kaya.

Ito na ang lumalabas sa bibig ng bata.
Isa pang test ang pinagdaanan ni Kajlil. Sinilip ang kanyang tiyan gamit ang ultra sound. At base sa  inisyal na pahayag ng nag-eeksamin, may "intestinal obstruction" ang nasa bituka ng bata.

"Kuya, ate, nandito po si doktor.." Ganito dito sa Saudi. Laging pinapaunahan ng nurse ang nasa loob ng kuwarto bago pumasok ang doktor lalo na kapag ito ay lalake. Para kasi makapaghanda ang mga babae at makasuot ng abaya. "Si Doctor Rommel po,". Isang Pinoy pediatrician.

Alam namin may sasabihin ang doktor at mabuti na rin ito na kapwa Pilipino para maliwanagan kami kung bakit nagkaganito ang kalagayan ng anak namin.

"Noong dumating kayo dito nung Friday, dehydrated na ang anak niyo kaya nanghihina. At iyon ay nagawan natin ng paraan. Gumaling na siya, nakita niyo naman", pasiunang salita mula sa doktor.

"Kung bakit kayo nandito pa rin ay dahil inoobserbahan naming maigi ang anak ninyo. Patuloy pa rin kasi ang pagsusuka niya. Hindi naman kami basta basta magbibigay ng gamot nang hindi pa namin alam ang tunay na sakit niya. Matagal siya dahil iyan ang tamang proseso...

Ayon sa resulta ng test na ginawa sa kanya ay may nagbara sa kanyang bituka. Walang foreign object pero ang duda namin ay nagkaroon ng twist sa bituka niya. Minsan, pumilipit ang bituka kaya naging makipot ang daluyan nito. Kapag nagtwist ang bituka, kailangan itong ayusin sa pamamagitan ng operasyon. At kapag hindi naman, kailangan pa ring buksan ang tiyan niya para masuri kung bakit may pagbabara. Sa madaling salita, kailangan niyang dumaan sa operasyon....

Sinasabi ko ito sa inyo para makapaghanda kayo."Iyon na lang ang huling mga salita na natandaan namin sa mahabang pahayag ng doktor. Tuluyang nangilid ang mga luha sa mga mata namin.

Friday, September 12, 2014

A Bad Dream Part 1

Tanghali. Nagising ako na nanghihina si Kajlil. Karga siya si Misis na tatlong oras na palang nagsusuka. Namumutla na ang kanyang mga labi at nanlalambot ang kanyang mga kalamnan dahil sa pagsusuka.

Hindi siya umiiyak. Parang wala ding masakit sa kanya. At kapag lumalapit ako, tumataas ang kanyang mga kamay, hudyat na nagpapakarga siya.

Pinahanda ko si Misis para pumunta kami ng hospital. Duda namin na may nasubong bagay si Kajlil na hindi napansin ni Misis.

Sa emergency ng Al-Mana Hospital dito sa Jubail, naicheck ang kanyang vital signs at sobrang dehydrated na si Kajlil ayon sa doktor. Pinatawag ang resident pediatrician para matingnan ang kalagayan ng bata.

"He should be admitted. It looks like food poisoning", ayon sa unang deskripyon ng doktor.

Sa mga tusok ng karayon na dumaan sa kanya, wala kaming narinig na iyak mula sa kanya. "He will be okay", ito ang panigurado ng doktor. Kinuhanan siya ng dugo para maeksamin kung may problema sa katawan niya. Binigyan din siya ng gamot para tumigil ang pagsusuka niya.

Ilang oras ang lumipas, nakitaan na umaayos ang kalagayan ni Kajlil. Nagsusuka pa rin siya pero hindi na siya mahina. Nagawa niyang maglakad-lakad sa hallway ng hospital. Muling bumabalik ang kulay ng kanyang labi.

Patuloy pa rin ang pagsusuka ni Kajlil taliwas sa epekto ng gamot na ibinigay ng doktor. Wala siyang lagnat. Normal din ang mga laboratory tests na ginawa sa kanya. Hindi siya nalason. Sa bawat pagsusuka niya, nanghihina siya at lagi na lang siyang nakahiga.

Kinabukasan, nagpalit ng kuwarto ang aking mag-ina. Pinauwi kasi ako dahil isang tagabantay lang ng bata ang puwedeng manatili sa ospital. Isa iyan sa batas ng hospital dito sa Saudi na sana ay baguhin. Naligo kasi sa suka si Misis at ang mga sapin sa kuwarto.


Ganoon pa rin, inoobserbahan pa rin si Kajlil. Halos nakita na namin ang mga nakaduty na mga pediatricians sa Al-Mana Hospital. Patuloy pa rin ito sa pagsusuka. Wala itong kinakain at ang dextrose lang na nakakabit sa kanya ang tanging pinanggagalingan niya ng sustansiya.